Dzieje Ziemi Puckiej sięgają odległych czasów. Około VIII tysiąclecia p.n.e. zmieniający się klimat po zlodowaceniach stworzył warunki dla rozwoju życia na tym terenie. Epoka kamienia przez tysiąclecia budowała kulturę tej ziemi. Badania archeologiczne w Rzucewie, otwierają nam perspektywę na osadę łowców fok. Kultura rzucewska weszła do historii cywilizacji jako znaczący etap jej rozwoju.

Wczesne średniowiecze, już słowiańskie i kaszubskie stworzyło obraz zasiedlenia, który utrzymał się po dzień dzisiejszy. Ostatnie badania archeologiczne na klifie osłonińskim odkryły bogactwo gospodarcze tych terenów, a mianowicie osadę garncarską. Sieć osadnicza w XII i XIII stuleciu jest już potwierdzana dokumentami. Utrata suwerenności przez Pomorze na rzecz Krzyżaków przynosi przeobrażenie stosunków prawnych i gospodarczych. Wojna trzynastoletnia przywraca Ziemię Pucką polskiej orbicie politycznej.

Czasy średniowiecza, a także nowożytne, stoją pod znakiem dominacji gospodarczej Gdańska nad naszą ziemią. Liczne dobra kościelne należą do klasztorów w Oliwie i Żarnowcu. Posiadłości szlacheckie uległy z czasem rozdrobnieniu. Znaczące majątki stopniowo skupiono w rękach zamożnych rodzin Wejherów, Sobieskich, Krokowskich i Przebendowskich. Rody te odegrały wybitną rolę w rozwoju gospodarczym i kulturowym Pomorza, w kreowaniu wartości narodowych. Czasy zaboru pruskiego przekreśliły dotychczasowy układ polityczno ? gospodarczy. Lata niewoli ?.. Konferencja wersalska przyznając po I wojnie światowej w 1919 Pomorze gdańskie Polsce otworzyła nowy rozdział rozwoju, również naszej gminy. Symboliczne Zaślubiny Polski z Morzem 10 lutego 1920 roku, dokonane przez gen. Józefa Hallera w Pucku przypieczętowały związek z macierzą.

Gmina Puck to serce historycznej Ziemi Puckiej. Oglądając park archeologiczny w Rzucewie, można cofnąć się do epoki kamienia i czasu łowców fok. A wybierając liczne trasy turystyczne, zwróćmy uwagę na resztki dawnego układu osadniczego, zachowane szachulcowe domostwa, przydrożne krzyże, kapliczki? Przeszłość znaczy się kościołami, których wieże od stuleci wskazują kierunek ludzkich refleksji. W Starzynie, zadumamy się nad XVII-wieczną, eschatologiczną wizją Sądu Ostatecznego na polichromii ściany tęczowej wiejskiej świątyni. Pełen uroku, szachulcowy kościół w Mechowie z 1742 r. zachwyca barokowymi obrazami wiązanymi ze szkołą stylistyczną Hermana Hana i Bartłomieja Strobla. Sanktuarium Maryjne i kapliczka nad studzienką z cudowną wodą w Swarzewie, to obiekty wtopione w kaszubski pejzaż, duchowy i regionalny.

Urokliwe XIX wieczne pałace, dwory, takie jak w Rzucewie, Rekowie Górnym, Sławutówku, Celbowie, Łebczu, ze śladami dawnych założeń parkowych.. Zabytki Gminy Puck to też funkcjonujące w strukturach lokalnych zabudowania folwarków, bardzo interesujący typ domu pomorskiego, murowanego z czerwonej cegły na kamiennej podmurówce z XIX/XX w. oraz odchodzące już w ?niebyt? w niezwykle szybkim tempie szachulcowe domostwa z poł. XIX w.

Historia 
Dzieje Ziemi Puckiej sięgają odległych czasów, bo aż VIII tysiąclecia p.n.e. , kiedy to zmieniający się klimat po zlodowaceniach stworzył warunki dla rozwoju życia na tym terenie. Myśliwi, łowcy fok tworzyli pierwsze obozowiska, osady. Epoka kamienia przez tysiąclecia budowała kulturę tej ziemi. Badania archeologiczne w Rzucewie otwierają nam perspektywę na osadę łowców fok. Wczesne średniowiecze, już słowiańskie, kaszubskie stworzyło obraz zasiedlenia, który utrzymał się po dzień dzisiejszy. Chodząc, jeżdżąc drogami gminy pamiętajmy o ich pradawnym początku wytyczenia.

Historia odkryć archeologicznych na terenie Gminy Puck

Bogata historia odkryć archeologicznych na terenie Ziemi Puckiej znalazła się w wielu opracowaniach archeologicznych, dokumentach, we wspomnieniach wielu mieszkańców puckich wsi a także na kartkach wspomnień archeologów.
Pierwsze wzmianki o grobach pogańskich tzw. cumuli poganorum pochodzą z XIII wieku. Wskazane zostały w dokumencie z 1285 roku, który określał granice wsi Radoszewo i Starzyno. Były to zapewne kurhany, których ślady odnajdujemy w trakcie naszych badań terenowych.

Charakterystyka geomorfologiczna ? Roman Gołębiewski.
Najbardziej istotną cechą rzeźby obszaru gminy puckiej jest jego głębokie porozcinanie (do kilkudziesięciu metrów), charakterystycznym układem pradolin na szereg płatów wysoczyznowych, nazywanych tutaj kępami.

Archeologiczne dziedzictwo kulturowe strefy nadmorskiej ? Danuta Król.
Krajobraz kulturowy to jeden z elementów składających się na tożsamość społeczności lokalnych. Jest on zapisem historii w konkretnej przestrzeni . Na jego kształt oraz cechy tożsamości złożyły się czynniki pierwotne, pochodzące od natury i wtórne będące wynikiem działalności człowieka / M.Kornecki , 1991/.

Badania osady w Osłoninie ? Danuta Król, Janina Kurowska.
Wieś Osłonino położona jest w południowej części Kępy Puckiej. Znana była przede wszystkim z prac wykopaliskowych prowadzonych na stanowisku z epoki kamienia. Dopiero badania wykopaliskowe podjęte w 2000 roku i realizowane do 2002 roku wykazały istnienie dużej osady datowanej na okres wczesnego średniowiecza i średniowiecza.

Pierwsze kurhany na obszarze strefy nadmorskiej ? Danuta Król.
Epoka brązu ( 1500 lat ? 650 lat p.n.e. ) to okres wielu zmian cywilizacyjnych na terenie strefy nadmorskiej. Na obszar Pomorza docierają pierwsze wyroby z brązu, tworzą się większe, miejscowe ośrodki metalurgiczne. Zmienia się też charakter obrządku pogrzebowego. Pojawiają się kurhany z grobami ciałopalnymi.

Osada łowców fok z epoki kamienia w Rzucewie ? Danuta Król.

Od ponad 100 lat Rzucewo jest ważnym miejscem na mapie archeologicznej Pomorza. Stało się tak za sprawą odkrycia osady łowców fok pochodzącej z epoki kamienia ( okres III ? II tys. p.n.e. ). Miejsce to jest obecnie przewodnim stanowiskiem do badań nad osadnictwem, gospodarką i rozwojem kulturowym zamieszkującym terenu nadmorskie w epoce kamienia.